Men vraagt mij altijd, hoe heb je het gedaan? Hoe heb je Damiën uit de criminaliteit gehaald en gehouden? Ik kan daar geen eenduidig antwoord opgeven. Het proces van opvoeden is voor iedereen anders. Jaaaa.., daar komt maatwerk om de hoek kijken.
Opvoeden is geen rechte weg. Het is een proces van vallen en opstaan, van leren en aanpassen, van liefhebben en loslaten. Toen mijn zoon Damiën 14 was, stond ik op een punt waarop ik wist: we moeten hier doorheen, dat kan alleen samen. Niet omdat het makkelijk was, maar omdat het moest.
De kracht van doorzetten
Ik herinner me dat ik tegen hem zei, toen ik hem opzocht in het cellencomplex: “Hou je hoofd omhoog. We kunnen het verleden niet veranderen, maar wel de toekomst. Accepteer de consequenties, maar weet dat je er niet alleen voor staat. We gaan er samen doorheen.”
Samen erdoorheen. Dat klinkt misschien mooi en hoopvol, maar in de praktijk is het rauw en confronterend. Er waren momenten van boosheid, van frustratie, van tranen. Maar alles moest eruit. Het ergste was misschien wel, dat ik wist dat ik hem eerst moest laten breken om hem te kunnen helen. Dat klinkt pijnlijk, maar dat was het ook. Soms is het beter. Het was niet makkelijk om dat te zien, als moeder zijnde ga je kapot vanbinnen.
Therapie is geen wondermiddel
We hebben EMDR-therapie ingezet, en dat was pittig. Mijn zoon was compleet van slag na de sessies. Maar die spanningen, die triggers – die moesten eruit. We moesten de diepte in om te begrijpen waar zijn gedrag vandaan kwam. Ik geloof niet in magische oplossingen, maar ik geloof wel dat therapie kan helpen om beter met emoties en trauma’s om te gaan. Het leert je herkennen waar je op vastloopt en hoe je ermee om kunt gaan.
En nu, als ik hem zie – die jongen die ooit worstelde met zijn emoties, die op zijn veertiende zo vastzat – dan zie ik nu een zachtere versie van hem. Een jongeman die vriendelijk is, die steviger in zijn schoenen staat. Maar opvoeden stopt niet bij 18 jaar net zoals ouder zijn niet stopt bij 18 jaar. Het is een constant proces.
Leren omgaan met teleurstellingen
Een van de belangrijkste lessen die ik hem wil meegeven, is hoe hij met tegenslagen omgaat. Mensen verwachten soms dat, zodra een kind hulp krijgt, alles direct goed gaat. Maar zo werkt het niet. Terugvallen horen erbij. Wat telt, is de tijd tussen het vallen. Het opstaan is ook een leerproces. Hoe gaan ze met die moeilijke momenten om?
Ik zeg altijd: “Choose your battles…” Niet elke strijd is het waard om gevochten te worden, maar sommige moet je aangaan om sterker te worden, anders krijg je ze steeds terug. Iedere keer dezelfde les met een nieuw decor en spelers, maar de scene blijft hetzelfde tot je het leert.
Wat ziet je kind als hij thuiskomt?
Opvoeden gaat niet alleen over de grote gesprekken en de moeilijke momenten. Het zit ook in de kleine dingen. In de sfeer die je thuis creëert. Ik vraag moeders weleens: “Wat ziet jouw kind als hij thuiskomt?”
Komt hij binnen in een huis vol chaos, in een omgeving die zwaar voelt? Of is er licht, frisheid, een plek waar hij zich veilig voelt? Het klinkt misschien oppervlakkig, maar het maakt uit. Niet alleen voor je kind, maar ook voor jezelf. Zelfzorg is geen luxe. Kleed je om, doe je haar, zorg voor een fijne sfeer in huis. Je energie is besmettelijk. Naast moeder zijn, laat ook zien dat je vrouw bent.
Opvoeden is ook naar jezelf kijken
Door de jaren heen ben ik niet alleen bezig geweest met zijn ontwikkeling, maar ook met die van mezelf. Wie ben ik als moeder? Hoe reageer ik op hem? Wat voor vrouw wil ik zijn? Hoe wil ik dat hij mij herinnert?
Ik wil niet alleen fysiek aanwezig zijn, maar écht aanwezig zijn. Niet als een lege huls in huis, maar als een moeder die meedoet, die luistert, die steunt. En dat is een evenwichtsoefening, want elk kind heeft iets anders nodig. Vergeet niet dat jij ook je ruimte nodig hebt. Niet alleen als moeder, maar ook als vrouw… Neem elke dag tijd voor jezelf, om de vrouw in jou te eren. Dat kan een wandeling zijn, meditatie ergens rustig een kop koffiedrinken. Pak de tijd voor jezelf, zonder je schuldig te voelen. Ga lekker een avondje stappen, dans, zing. Moeder en vrouw zijn aan elkaar verbonden, maar hebben beiden hun ruimte en hun eigen verlangen. Vaak zie je moeders, hun vrouw zijn loslaten. Houd haar vast, zij houdt je in balans… Laat haar vuur niet doven. Zij is de kracht die er altijd is geweest. Je mag vele titels hebben van moeder, zus, tante, dochter, oma. Deze worden allemaal gedragen door de vrouw in jouw…
Blijf bouwen, blijf groeien
Er is geen eindpunt in opvoeding en je eigen ontwikkeling. Kinderen blijven zich ontwikkelen, net als wij als ouders. Er zullen altijd uitdagingen komen, maar het gaat erom hoe we onze kinderen leren om sterk te blijven staan. Niet door ze perfect te maken, maar door ze te leren omgaan met imperfecties. Hetzelfde geld voor ouders.
Het is een proces. Maar als ik kijk naar mijn zoon en mijn andere kinderen, weet ik: het is mijn tijd en energie waard…
“I am two women: one wants to have all the joy, passion and adventure that life can give me. The other wants to be a slave to routine, to family life, to the things that can be planned and achieved.”
Paulo Coelho
Tot de volgende blog!
Love, Light & Fire!
Diana Sardjoe
